Pogranicza
2009 to przede wszystkim rok odkryæ w polskim kinie. Idzie nowe! I wreszcie nie mamy siê czego wstydziæ.
Po latach milczenia, przerywanego tylko szeptem nielicznych (i kilkoma komercyjnymi, zabawowymi, acz niezbyt ambitnymi rozrywkami), nasi filmowcy zaczêli krzyczeæ o tym, co im na duszy ci±¿y. Do g³osu, chórem, dosz³o nowe pokolenie.
W koñcu podjêli¶my decyzjê. Z publikacj± tego zestawienia zwlekali¶my, bo chcieli¶my wszyscy zobaczyæ "Avatara". Ten film móg³ zmieniæ wszystko, nie zmieni³ nic. James Cameron przedstawi³ widzom bardzo kosztown± prezentacjê mo¿liwo¶ci kina 3D, ale zapomnia³ o przygotowaniu dla niej chwytaj±cego za serce i umys³ scenariusza. Nie, nie wszyscy w redakcji byli¶my zgodni w ocenie tego multimilionowego eksperymentu, niemniej nikt nie zdecydowa³ siê, aby przekonaæ resztê, ¿e "Avatar" powinien trafiæ do naszej dziesi±tki. Zwyciê¿y³o tradycyjne kino! A decyzja co do pierwszego miejsca zapad³a niemal jednomy¶lnie, bez chwili wahania.
Po raz pierwszy, odk±d robimy tego typu podsumowania, umie¶cili¶my w naszym zestawieniu wiêcej ni¿ jedn± polsk± produkcjê! Rozpêdzili¶my siê i wybrali¶my a¿ cztery: "Rewers", "Wojnê polsko-rusk±", "Dom z³y" oraz "Genera³a Nila". A rozwa¿ali¶my jeszcze kilka innych. Dla tych dzie³ nie by³o ¿adnej taryfy ulgowej ("bo polskie, to mo¿na oceniaæ ³agodniej" - nic z tych rzeczy)! Czy idzie nowe? W naszym kinie co¶ drgnê³o, ³upnê³o z hukiem! Starsi mistrzowie nie zawiedli. Za to do g³osu (masowo) doszli nowi twórcy (debiutanci i re¿yserzy z niewielkim jeszcze dorobkiem), z wyobra¼ni±, marzeniami i nadziejami. Ciekawe, wa¿ne i solidne scenariusze (nareszcie!), energia, pomys³, charakter i dobre rzemios³o – to ich ³±czy, bo wra¿liwo¶æ maj± inn±. Inaczej opowiadaj±, inaczej widz± ¶wiat. Na ca³e szczê¶cie – bo to daje nadziejê na to, ¿e na tym siê nie skoñczy. Trudno pohamowaæ entuzjazm i optymizm. A gdy doda siê jeszcze do tego, ¿e Polsk± trochê zaczê³o siê interesowaæ Hollywood (bynajmniej nie tylko Colin Farrell, niemniej to temat na odrêbny artyku³), to z tym wiêksz± ciekawo¶ci± spogl±damy w przysz³o¶æ. Trzymamy kciuki za ich kolejne przedsiêwziêcia, czekamy te¿ na kolejne debiuty, które zwiastuje 2010 rok.
W Hollywood i Europie te¿ nie jest ¼le. Pocz±tek 2009 przyniós³ w Polsce premiery oscarowych zwyciêzców – nie wszystkich umie¶cili¶my w naszym TOP 10. Za ciasno, a te filmy mia³y ju¿ swoje "piêæ minut". A no co patrzyli¶my? Na historie, które zachodz± za skórê – niekoniecznie oryginalne, eksperymentalne, nowatorskie, ale za to z prawdziwym kinowym "miêsem". Raz do ¶miechu, raz do ³ez, ale za to ¿ywe w naszych g³owach tygodnie, miesi±ce po premierze. Fabu³a to jeszcze nie wszystko. Opowie¶æ musi mieæ te¿ swojego gawêdziarza – aktorów, którzy j± o¿ywi±, operatora, który j± sfotografuje, monta¿ystê, który j± sklei, scenografa, dekoratora, d¼wiêkowca i, oczywi¶cie, re¿ysera, który tym wszystkim podryguje. Kino to sztuka zespo³owa – truizm, ale i fakt. Nie da siê go robiæ w pojedynkê, film nie o¿yje w widzu, je¿eli wszystkie elementy uk³adanki nie bêd± na swoim miejscu. Gdy rzemios³o po³±czy siê z pasj±, wtedy pojawi siê magia. I takie, naszym zdaniem, s± dzie³a, które wybrali¶my jako najciekawsze, najlepsze premiery 2009 roku.
1.Bêkarty Wojny.
Bezapelacyjnie najlepszy film roku 2009. Redakcja kocha "Bêkarty wojny". Owszem, od dawna kochamy siê te¿ w Quentinie Tarantino i jego pokrêconym poczuciu humoru oraz zabawach w kino i kinem, ale nie zawsze jednak guru postmoderny i rozrywki hollywoodzkiej jest w tak ¶wietnej formie. Scenariusz, dialogi, bohaterowie – rewelacja. Aktorzy zespo³owo – bomba. Christoph Waltz jako pu³kownik Hans Landa – mistrzostwo ¶wiata, niezapomniana kreacja. Brad Pitt – super, jak zawsze, szczególnie gdy mówi po w³osku. Poczucie humoru – klasa: cynizm i skecze sytuacyjne. Zaplecze rzemie¶lnicze – monta¿, kostiumy, rekwizyty – na pi±tkê z plusem i z metk± "kultowe". Przewrotny punkt wyj¶cia i absolutny majstersztyk je¿eli chodzi o budowanie i wa¿enie napiêcia dramaturgicznego (na czele z sekwencj± w barze, która powinna trafiæ do podrêczników historii kina, re¿yserii i sceonpisarstwa). I oczywi¶cie "specialite de Tarantino", czyli przerzucenie chwytów i w±tków kina klasy B do pierwszej ligi. "Bêkarty wojny" s± zaczepne, charakterne, rozrywkowe, dowcipne i nostalgiczne. Mieszanka wybuchowa i niepowtarzalna, jak nic zas³uguj±ca na zachwyty widzów i krytyków.
(Dagmara Romanowska)
2.Rewers.
Sabina jest p³ochliw± 30-latk±. Mieszka z mam± i babci±, które za cel postawi³y sobie wyswatanie jej. Dzia³alno¶æ matrymonialna nie przynosi jednak oczekiwanych rezultatów. A¿ tu nagle pojawia siê tajemniczy mê¿czyzna w prochowcu… "Rewers" jest twierdz±c± odpowiedzi± na pytanie: czy w Polsce da siê zrobiæ dobry film? Debiutuj±cy Borys Lankosz pokaza³, ¿e je¶li siê chce, to mo¿na. Z lekkim humorem spojrza³ na czasy PRL-u, ale nie odebra³ im wiarygodno¶ci. Odbieg³ od patosu historycznych bohaterów lat 50. i obsadzi³ w g³ównych rolach 3 charyzmatyczne, ale "niepomnikowe" kobiety. Z t³umu polskich aktorek wybra³ genialny tercet: Annê Polony, która spisa³a siê na medal w roli ekscentrycznej babki, Krystynê Jandê, jako zdystansowan± matkê oraz pe³n± niewinno¶ci i nie¶mia³o¶ci Agatê Buzek. Postaæ czarnego charakteru przypisa³ Marcinowi Dorociñskiemu, zachwycaj±cemu od pierwszych chwil swoim kunsztem aktorskim. Oprawiony znakomitymi zdjêciami Marcina Kosza³ki scenariusz "Rewersu" odzwierciedla atmosferê powojennej Polski. Czarno-bia³e "peerelowskie" kadry mieszaj± siê z epizodycznymi wstawkami kolorowej wspó³czesno¶ci, tworz±c swoisty kontrast pomiêdzy dwoma epokami. Muzyka W³odzimierza Pawlika, jazzmana, doskonale dopasowuje siê do obrazów. Dope³nia je, wspó³gra z nimi, spójnie zamykaj±c film w per³ê kina polskiego. "Rewers" s³usznie zas³u¿y³ sobie na gros nagród. Oby sta³ siê wzorem do na¶ladowania.
(Sabina Kolasa)
3.Gran Torino.
Ten film udowadnia po raz kolejny geniusz i fenomen starego Clinta Eastwooda. Od czasu "Rzeki tajemnic" ten sêdziwy re¿yser bezustannie serwuje fanom X muzy dzie³a znakomite. A je¶li dodatkowo w nich zagra, staj± siê wówczas obowi±zkowymi pozycjami dla tych, którzy uwielbiaj± klasyki spod znaku De Niro, Pacino, Newmana czy Brando. W "Gran Torino" Eastwood dowiód³ tak¿e, i¿ nie trzeba wielkiego bud¿etu ani plejady gwiazd, by nakrêciæ kino dobre, ambitne i, co wiêcej, uj±æ nim miliony widzów. Spece od dystrybucji za oceanem ci±gle zachodz± w g³owê, jak uda³o siê Clintowi w wieku 78 lat przy pomocy skromniutkich ¶rodków i prostej historii nakrêciæ dzie³o, które okaza³o siê najwiêkszym sukcesem kasowym w jego karierze. W erze "najseksowniejszych aktorów ¶wiata", wszêdobylskich celebrytów, reality shows, efektów specjalnych i kina 3D - kameralna opowie¶æ o stetrycza³ym, konserwatywnym, ale i szczerym i uczciwym rasi¶cie, okaza³a siê strza³em w dziesi±tkê. Dlaczego? Bo ta historia wci±ga i trzyma w napiêciu jak kino sensacyjne, a stary Walt Kowalski ma charyzmê i wiêksze "jaja", ni¿ wszyscy wspó³cze¶ni miê¶niacy Hollywood razem wziêci. Bo ten dramat ma w sobie dialogi ¶mieszniejsze ni¿ wiêkszo¶æ wspó³czesnych komedii, do tego s± one autentyczniejsze ni¿ gros sztucznych, poprawnych politycznie tekstów z dzisiejszych filmów. A nade wszystko mamy tu znakomit± re¿yseriê, popart± wielk± rol± Eastwooda. Ca³o¶æ wci±ga, ujmuje, wzrusza i daje nadziejê, ¿e starsi genialni aktorzy z Hollywood, którzy obecnie zawodz± swoich fanów, jeszcze nie powiedzieli ostatniego s³owa. Chcia³oby siê zawo³aæ, parafrazuj±c pewnego polityka: Pacino, De Niro - Wy id¼cie t± drog±! Póki co tylko Clint ni± idzie i oby szed³ jeszcze d³ugo, bo dla pisz±cego tê notkê "Gran Torino" by³o najlepszym filmem ubieg³ego roku.
(Aleksander Król)
4.Dom Z³y.
Wojciech Smarzowski po raz kolejny udowodni³, i¿ jest ¶wietnym obserwatorem polskiej obyczajowo¶ci i naszych wad narodowych. Mistrzowsko dokona³ tego w "Weselu", teraz poszed³ jeszcze o krok dalej. "Dom z³y" to pe³nokrwisty, mocny film, który "daje obuchem po g³owie". Nie jest ³atwy w odbiorze – to bardzo mroczna i gorzka opowie¶æ o niefajnych czasach, niefajnych ludziach w niefajnych okoliczno¶ciach przyrody, o chciwo¶ci, zazdro¶ci, pod³o¶ci, uk³adach i uk³adzikach. Widz niemal fizycznie odczuwa ciê¿ar tej historii i d³ugo do siebie dochodzi po jej obejrzeniu. Po seansie a¿ prosi³by siê kieliszek wódki, której tak wiele leje siê na ekranie. Ale ¿arty na bok. "Dom z³y" to zdecydowanie jeden z najciekawszych filmów w polskim kinie w ostatnich latach. A Krzysztof Krauze w kwestii przedstawiania ludzkich charakterów i zachowañ w ekstremalnych sytuacjach znalaz³ bardzo ciekawego konkurenta.
(Dagmara Romanowska)
5.Droga Do Szczê¶cia.
Polski tytu³ filmu Sama Mendesa, mimo ¿e uproszczony w stosunku do angielskiego "Revolutionary Road" i nieoddaj±cy w pe³ni jego sensu, jest celn±, choæ gorzk± ironi±, je¶li przyjrzymy siê fabule. April i Frank kochaj± siê, bior± ¶lub i zamieszkuj± w uroczym domku na przedmie¶ciach, po czym okazuje siê, ¿e wiod± dok³adnie takie ¿ycie, od którego chcieli uciec. Ona czuje siê niespe³nion± aktork±, zmuszon± do opiekowania siê domem i dwójk± dzieci, a on jest wiê¼niem pracy, której nienawidzi. Oboje marz± o czym¶ wiêcej, wiêc postanawiaj± siê zbuntowaæ. Okazuje siê jednak, ¿e ta droga nie zaprowadzi ich do tytu³owego szczê¶cia. Film Mendesa, mimo ¿e osadzony w latach 50., w których pozycja kobiety by³a inna ni¿ obecnie, jest filmem uniwersalnym. Czy nie do dzi¶ bowiem spo³eczeñstwo wyznacza nam role, które chc±c nie chc±c przyjmujemy, nie podejmuj±c walki o marzenia lub robi±c to za pó¼no? Dziêki bezb³êdnym kreacjom Kate Winslet i Leonarda DiCaprio "Droga do szczê¶cia" to obraz przejmuj±cy, który na d³ugo pozostaje w pamiêci.
(Alicja Sterna)
6.Wojna Polsko-Ruska.
"Wojna polsko-ruska” to wyraz odwagi Xawerego ¯u³awskiego, rezultat wyzwania, które podj±³ – nie³atwo przecie¿ nakrêciæ dobry film na podstawie ksi±¿ki, której najwiêksz± warto¶ci± jest jêzyk, nowatorska forma, a nie jej tre¶æ, ksi±¿ki, któr± czêsto zwracano do ksiêgarñ, t³umacz±c, ¿e "tego nie da siê czytaæ". Film ¯u³awskiego jest nowatorski, bezkompromisowy, brawurowy – st±d te¿ skrajne opinie i recenzje, jakie zebra³. Fabu³a nie zawiera ¿adnych d³u¿yzn, sceny s± dopracowane, przemy¶lane i zabawne. Doskona³a obsada: Borys Szyc, Sonia Bohosiewicz czy Roma G±siorowska nadaj± obrazowi dodatkowych smaczków. Nie mogê nie wspomnieæ te¿ genialnych scen, z powodu których "Wojna polsko-ruska" powinna przej¶æ do kanonu polskiego kina – sceny w Polskim Burgerze i zabawy krótkofalówk± oraz demolowania domu Silnego przez filmow± Nataszê w poszukiwaniu narkotyków. Niew±tpliwym atutem filmu jest te¿ intelektualny koncept, który pozwoli³ pojawiæ siê na planie autorce ksi±¿ki Dorocie Mas³owskiej.
(Joanna Korczyk-Ulman)
7.500 Dni Mi³o¶ci.
Nie³atwo jest zrobiæ komediê romantyczn±, która uniknê³aby banalnych rozwi±zañ. Tym bardziej nale¿y doceniæ fakt, ¿e ta trudna sztuka uda³a siê debiutantowi, Marcowi Webbowi. Jego "500 dni mi³o¶ci" to obraz, w którym mo¿na zakochaæ siê ju¿ po obejrzeniu zwiastuna. To zgrabna, pe³na b³yskotliwego humoru i filmowych aluzji opowie¶æ. Niechronologiczne przedstawienie wydarzeñ wzbogaca j±, choæ sama w sobie jest na tyle wci±gaj±ca, ¿e równie dobrze ogl±da³oby siê j± "po kolei". Przemieszanie w±tków pozwala, aby widz sam zadecydowa³, czy woli zapamiêtaæ lepsze czy gorsze chwile z losów Toma i Summer. Miêdzy Josephem Gordonem-Levittem a Zooey Deschanel na ekranie nawi±zuje siê prawdziwa chemia. Mistrzowsko spisali siê Chloë Grace Moretz w roli m³odszej siostry Toma oraz Matthew Gray Gubler i Geoffrey Arend jako najlepsi przyjaciele nieszczê¶liwie zakochanego ch³opaka - sceny, w których ca³a trójka wczuwa siê w rolê mi³osnych doradców, s± jednymi z lepszych w filmie. Nie sposób pomin±æ soundtracku. Piosenki pojawiaj±ce siê w tle na d³ugo zostaj± w g³owie, z utworami Reginy Spektor i The Temper Trap na czele. Dawno nie widzia³am filmu, który o mi³o¶ci opowiada³by równie lekko, co inteligentnie. Ironia miesza siê tu w idealnych proporcjach z sentymentami. Dzie³o Marca Webba nie tylko dostarcza rozrywki, ale tak¿e prowokuje do rozwa¿añ na temat kwestii zawierania sta³ych zwi±zków w ¶wiecie, w którym praktycznie wszystko jest chwilowe i ulotne.
(Paulina Grabska)
8.Zapa¶nik.
O tym filmie napisano ju¿ wiele, je¶li nie wszystko. Ale to taki obraz, do którego chêtnie siê wraca. W dobie rozbuchanych efektów specjalnych, dla których czêsto ignoruje siê fabu³ê i grê aktorsk±, "Zapa¶nik" jest jak powiew ¶wie¿ego powietrza. Jego si³a oddzia³ywania, w kontek¶cie ujmuj±cej prostoty, jest zadziwiaj±ca. Jest to bowiem historia jakich wiele: emerytowany zapa¶nik, który lata ¶wietno¶ci ma ju¿ dawno za sob±, próbuje u³o¿yæ sobie ¿ycie poza ringiem. Problem jednak w tym, ¿e nigdy sobie z tym dobrze nie radzi³, a ¶wiat wcale nie domaga siê jego obecno¶ci. Randy "The Ram" Robinson musi wiêc stoczyæ najwa¿niejsz± ze swoich walk. Ta opowie¶æ nie by³aby tak przejmuj±ca, gdyby nie rola Mickeya Rourke'a, który by³ bohaterem filmu i sob± jednocze¶nie – cz³owiekiem skazanym na banicjê, domagaj±cym siê ponownego uznania. Rourke nigdy nie popada jednak w ³atwy sentymentalizm – nie broni swojego bohatera, gdy ten na to nie zas³uguje. Dziêki niemu ta postaæ jest nam bliska, a ostatnie ujêcie filmu dos³ownie chwyta za gard³o.
(Alicja Sterna)
9.Dystrykt 9.
¦wie¿o¶æ, oryginalno¶æ, pomys³owo¶æ, wielowarstwowo¶æ i dobra realizacja - te zalety sprawi³y, ¿e "Dystrykt 9" by³ jednym z najlepszych filmów 2009 roku. I to zarówno w g³osowaniach widzów, jaki i krytyków, którzy zachwycali siê debiutem Neila Bloodkampa niezale¿nie od szeroko¶ci geograficznej. M³ody po³udniowo-afrykañski filmowiec nakrêci³ przy pomocy skromnego bud¿etu dzie³o, które nie tylko w¶ród fanów kina science-fiction powinno uzyskaæ status kultowego. Ta niecodzienna historia (nie)wspó³¿ycia ludzi i krewetek okraszona jest niezwyk³ymi efektami specjalnymi, charakteryzacj±, kostiumami i scenografi±, których autentyczno¶æ zawdziêczamy nie wielu milionom dolarów, a zaradno¶ci i pasji re¿ysera, fascynuj±cego siê tanimi komputerowymi efektami 3D. Co wa¿niejsze, "Dystrykt 9", choæ opowiada historiê przy pomocy fantastycznego sztafa¿u, pod warstw± fabularn± porusza powa¿ne "realne" problemy - historyczno-polityczne (getto, eksperymenty medyczne i eksterminacja "obcych"), filozoficzne (problem reakcji spo³eczeñstwa na inno¶æ) oraz etyczne (stawiaj±c pytanie, czym jest prawdziwe cz³owieczeñstwo). Znakomity, zaskakuj±cy debiut, cz³owieka "znik±d", który pokazuje, ¿e nie samym Hollywoodem i wielkim bud¿etem stoi wspó³czesne kino.
(Aleksander Król)
10.Genera³ Nil.
W tym roku polskie kino obfitowa³o w dobre filmy – "Genera³ Nil" nale¿y do tych najlepszych. Po obrazie, którego bohaterem jest dowódca Kedywu, mogliby¶my siê spodziewaæ wojennej opowie¶ci. Re¿yser zdecydowa³ siê jednak na rozrachunek z PRL-em i mordercami genera³a Nila. Dlatego g³ówna akcja filmu toczy siê w latach 50. ubieg³ego stulecia. Ryszard Bugajski ("Przes³uchanie") zadba³ o realizm i wierne oddanie rzeczywisto¶ci tamtych czasów. Przenosimy siê w ¶wiat, którym rz±dzi zak³amanie i niesprawiedliwo¶æ, gdzie paragraf mo¿na znale¼æ na ka¿dego. Du¿ym atutem filmu jest doskona³a obsada. Tytu³ow± rolê gra Olgierd £ukaszewicz, który ¶wietnie poradzi³ sobie ze sportretowaniem zmêczonego walk± bohatera, który zdaje sobie sprawê z tego, ¿e nie ma sensu, by dalej walczyæ, ¿e kolejne ofiary nie s± potrzebne, ¿e nadszed³ czas, by z³o¿yæ broñ. Cz³owiek ten jednak nawet w obliczu ¶mierci pozostaje niez³omny i nie plami swojego honoru. “Genera³ Nil” jest nie tylko historyczn± opowie¶ci± dla chc±cych poznaæ fakty – to po prostu kawa³ solidnego, wzruszaj±cego i zapadaj±cego w pamiêæ kina.
(Katarzyna Najman)
Redakcja Film.Onet.pl
Co ja robi³am przez ten rok, ¿e ¿adnego z najlepszych filmów nie widzia³am
Trzy filmy widzia³em reszta do nadrobienia..
To jest to ,czasem nie wiem co ogl±daæ, przyda³aby siê jaka¶ lista filmów polecanych czy recenzja filmu przez znajomego i o to jest co¶..
Na pewno nie omieszkam sprawdziæ co to za filmy
Co ja robi³am przez ten rok, ¿e ¿adnego z najlepszych filmów nie widzia³am
Mo¿e ewentualnie jaki¶ horror ciekawy w 2009roku,Moni¶,ciê zainteresowa³???!!!
To jest to ,czasem nie wiem co ogl±daæ, przyda³aby siê jaka¶ lista filmów polecanych czy recenzja filmu przez znajomego i o to jest co¶..
Marcinie,w tym samym dziale,masz temat:"Repertuar kin - czyli co ciekawego graj±?" bodaj¿e......zajrzyj tam,a napewno siê dowiesz czego¶ ciekawego,o ka¿dym filmie..........
Bêkarty Wojny. jestem na tak Rewers. do ¶ci±gniêcia Gran Torino. dziwne, ¿e tego nie ogl±da³em do zassania! Dom Z³y. trzeba ogl±dn±æ (du¿o filmów z koñcówki roku) Droga Do Szczê¶cia nie mój klimat. Wojna Polsko-Ruska jak najbardziej polecam! 500 Dni Mi³o¶ci nie mój klimat Zapa¶nik dobry, dobry film! Dystrykt 9 do ogl±dniêcia..ale wiem ju¿, ¿e ja³owa fabu³a i tylko efekty mia¿d¿±.. Genera³ Nil do ogl±dniêcia..
podsumowuj±c - lista przypad³a do gustu..
Do ca³o¶ci przyda³oby siê dorzuciæ jeszcze film "Lektor".
Kto widzia³ ten wie dlaczego mój g³os leci akurat na ten film.
GRAN TORINO Zdecydowanie numer 1 w 2009 Ogl±da³em go z 10 razy i obejrze jeszcze go zapewne nie raz
U mnie osobi¶cie ta lista tak by wygl±da³a:
1.Gran Torino.
2.Zapa¶nik.
3.Genera³ Nil.
4.Bêkarty Wojny.
5.Wojna Polsko-Ruska.
6.Dom Z³y.
7.Dystrykt 9.
8.Rewers.
9.500 Dni Mi³o¶ci.
10.Droga Do Szczê¶cia.
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.pladminik.xlx.pl