Zmar³ Jerzy Turek 

Pogranicza



By³ jednym z najbardziej lubianych polskich aktorów. Wszyscy pamiêtali go przede wszystkim jako trenera Wac³awa Jarz±bka z "Misia" Stanis³awa Barei. Od wielu lat wciela³ siê w postaæ listonosza w serialu "Z³otopolscy". W Warszawie zmar³ wybitny polski aktor Jerzy Turek. Mia³ 76 lat.



Od lat by³ zwi±zany z warszawskim Teatrem Kwadrat.

Jerzy Turek urodzi³ siê 17 stycznia 1934 r. w miejscowo¶ci Tchórzowa. W 1958 r. ukoñczy³ studia w warszawskiej PWST. W tym samym roku zadebiutowa³ jako aktor teatralny rol± Teodora Rousseau w sztuce "Lato w Nohant" - wg Jaros³awa Iwaszkiewicza, w re¿yserii Mariana Godlewskiego - wystawionej w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu.

Pierwsz± rol± filmow± Jerzego Turka by³ powstaniec w "Eroice" Andrzeja Munka (1957). Rok pó¼niej Turek wyst±pi³ w jednej z g³ównych ról w "Krzy¿u Walecznych" Kazimierza Kutza, zrealizowanym wg scenariusza Józefa Hena. W 1961 r. zagra³ w wojennym "Kwietniu" Witolda Lesiewicza, a w 1963 r. w komedii Tadeusza Chmielewskiego "Gdzie jest genera³...", partneruj±c El¿biecie Czy¿ewskiej.

W latach 60. wyst±pi³ m.in. w serialach "Barbara i Jan" (re¿. Jerzy Ziarnik i Hieronim Przyby³), "Kapitan Sowa na tropie" (re¿. Stanis³aw Bareja) oraz "Czterej pancerni i pies" (re¿. Konrad Na³êcki). W latach 70. zagra³ m.in. kilka znakomitych ról komediowych, np. zaopatrzeniowca Zygmunta B±czyka w "Nie lubiê poniedzia³ku" Tadeusza Chmielewskiego (1971) i milicjanta Frania w "Nie ma mocnych" Sylwestra Chêciñskiego (1974).

S³ynn± rolê Wac³awa Jarz±bka, trenera II klasy w klubie sportowym Têcza, wykreowa³ w "Misiu" Barei w 1980 r. Wyg³osi³ tam pamiêtne przemówienie do szafy: "Czasem, a¿ oczy bol± patrzeæ, jak siê przemêcza dla naszego klubu prezes Ochódzki Ryszard, naszego klubu Têcza. Ci±gle pracuje! Wszystkiego przypilnuje i jeszcze inni, niektórzy, wtykaj± mu szpilki. To nie ludzie - to wilki! To mówi³em ja - Jarz±bek Wac³aw, trener drugiej klasy. Niech ¿yje nam prezes sto lat! (...) To jeszcze ja - Jarz±bek Wac³aw, bo w zesz³ym tygodniu nie mówi³em, bo by³em chory. Mam zwolnienie. £ubu dubu, ³ubu dubu, niech ¿yje nam prezes naszego klubu! Niech ¿yje nam! To ¶piewa³em ja - Jarz±bek".

Pytany o trenera Jarz±bka, przyzna³ w jednym z wywiadów: "Kiedy dosta³em tê rolê, pomy¶la³em: +g³upi Stasiek, wymy¶li³ jakiego¶ idiotê ¶piewaj±cego do szafy+. Ale prawd± jest, ¿e w ¿yciu takich ludzi spotyka siê mnóstwo". ("Rzeczpospolita", nr 11/2005)

Do postaci Jarz±bka powróci³ po latach w "Rozmowach kontrolowanych" Chêciñskiego (1991) i "Rysiu" Stanis³awa Tyma (2007).

Do najs³ynniejszych filmowych ról Turka nale¿± tak¿e: Tadeusz Kubiak - trzymany "pod pantoflem" m±¿ ¶piewaczki Koliñskiej w serialu Barei "Alternatywy 4" (1983), porywczy Zenon Solski w komediach Romana Za³uskiego "Kogel-mogel" (1988) i "Galimatias czyli Kogel-mogel II" (1989) oraz listonosz Józef Garliñski w serialu "Z³otopolscy" (od 1997 r.).

Jerzy Turek wy¿ej ceni teatr ni¿ film. "Film to lipa, tam nawet amator mo¿e zagraæ, jak jest dobry re¿yser. Zagraæ 200 przedstawieñ na scenie tak samo - to jest profesjonalizm" - oceni³. ("Rzeczpospolita", nr 11/2005)

Kariera teatralna Turka obejmuje m.in. wystêpy na scenach Teatru Ziemi Opolskiej (1958-1959) i teatrów warszawskich - Syreny (1959-1961), Polskiego (1961-1969), Narodowego (1969-1974, 1982-1985), Rozmaito¶ci (1974-1982), Kwadrat (od 1986 r.). Turek by³ te¿ zwi±zany z warszawskim Kabaretem Owca, za³o¿onym w po³owie lat 60. przez satyryka i aktora Jerzego Dobrowolskiego.

Pierwsze lata w teatrach Turek wspomina³ po latach tak: "Dawniej m³odzi byli traktowani z du¿ym dystansem. To by³o co¶ bardziej przykrego ni¿ relacja uczeñ - mistrz. Raczej: +przynie¶, podaj, pozamiataj+. Jak przyszed³em do Syreny, to naprawdê mia³em strach w oczach, choæ pracowa³o tam wielu moich profesorów ze szko³y. A z Dymsz±, który mnie lubi³, to nawet na ryby je¼dzi³em. Do dzi¶ mam piêkn± wêdkê, któr± mi podarowa³. Ale najwiêksz± szko³ê dosta³em w Polskim od tuzów polskiego aktorstwa. Po 15 razy ka¿demu siê przedstawia³em, przemyka³em cichutko po korytarzach. A¿ powolutku mnie zaakceptowali". (cytat jw.)

We wczesnym okresie swojej kariery ba³ siê publiczno¶ci, na scenie odczuwa³ siln± tremê. "Pierwsze przedstawienia Owcy by³y dla mnie koszmarem. Widzowie byli tak blisko, ¿e zdawa³o mi siê, ¿e widz± jak dr¿± mi rêce i nogi" - opowiada³. (jw.)

Jerzy Turek wykreowa³ równie¿ wiele cenionych ról w Teatrze Telewizji, w spektaklach re¿yserowanych m.in. przez Adama Hanuszkiewicza, Gustawa Holoubka, Zygmunta Huebnera i Jerzego Antczaka.

W wywiadach podkre¶la, ¿e nie znosi nierzetelno¶ci i niepunktualno¶ci - u aktorów takie zachowania uwa¿a za przejaw "niezawodowego podej¶cia do pracy".


o Matko... szkoda Go
[']['][']
wielka strata - filar komedii polskiej
Ju¿ po dreblinki do Maszynohurtu nie pojedzie, kurka wodna...
Doskona³y aktor komediowy


  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • adminik.xlx.pl