Pogranicza
1000-krotnie wiêkszy od Ziemi Jowisz zosta³ potê¿nie uszkodzony. W gazowo-p³ynnej pow³oce planety zieje gigantyczna dziura. Wyrwê wielko¶ci Ziemi wybi³a najprawdopodobniej kometa. Zjawisko przegapi³y wielkie obserwatoria. ¦lad po kosmicznej katastrofie wykry³ astronom-amator, Anthony Wesley.
Kiedy 44-letni programista komputerowy z Australii spojrza³ przez teleskop na najwiêksz± planetê Uk³adu S³onecznego, ze zdumieniem ujrza³ ogromny kolisty ¶lad na jej powierzchni. W gazowo-p³ynnej pow³oce Jowisza zieje potê¿na dziura. Wesley natychmiast powiadomi³ o swoim odkryciu NASA. Amerykañska agencja kosmiczna sfotografowa³a powierzchniê Jowisza i potwierdzi³a spostrze¿enie astronoma-amatora.
Wed³ug naukowców z laboratorium NASA w Pasadenie wykryta we wtorek dziura w Jowiszu to najprawdopodobniej równie¿ "efekt uderzenia asteroidy lub komety". Jednak konieczne bêd± dalsze obserwacje gazowego giganta. "Nie mamy jeszcze pewno¶ci, czy w Jowisza uderzy³a w³a¶nie kometa" - mówi Glenn Orton z Pasadeny.
"Mieli¶my ogromne szczê¶cie zobaczyæ Jowisza we w³a¶ciwym momencie, we w³a¶ciwej godzinie i od w³a¶ciwej strony" - doda³ naukowiec. To dopiero druga taka katastrofa na Jowiszu, któr± ziemscy naukowcy maj± okazjê zobaczyæ. Pierwsz± by³a spektakularna katastrofa komety Shoemaker-Levy 9, której fragmenty dok³adnie 15 lat temu zbombardowa³y powierzchniê Jowisza.
Atmosfera najwiêkszej planety Uk³adu S³onecznego sk³ada siê w 86 proc. z wodoru, a w 14 proc. z helu. Ca³± powierzchniê Jowisza pokrywaj± ró¿nobarwne chmury, których temperatura wynosi oko³o minus 145 stopni Celsjusza. Z kolei roz¿arzone j±dro planety ma temperaturê oko³o 24 tys. stopni Celsjusza - wy¿sz±, ni¿ powierzchnia S³oñca. Najs³ynniejsz± cech± Jowisza jest tzw. Wielka Czerwona Plama - wiêksza od Ziemi burza gazowa, która krêci siê z prêdko¶ci± 360 km. na godzinê.
Teleskop Hubble'a obserwuje efekty uderzenia obiektu w Jowisza
Kosmiczny Teleskop Hubble'a wykona³ zdjêcie nowej plamy na Jowiszu. Jej powstanie zosta³o spowodowane uderzeniem w Jowisza jakiego¶ cia³a - planetoidy albo komety.
Przez ostatnie kilka dni najwiêksze teleskopy na ¶wiecie obserwowa³y Jowisza. Powodem jest uderzenie niewielkiego obiektu w tê najwiêksz± planetê w Uk³adzie S³onecznym. Uderzenie spowodowa³o powstanie nowej plamy w atmosferze planety. Plamê odkry³ australijski mi³o¶nik astronomii Anthony Wesley w dniu 19 lipca. Plama zmienia siê z dnia na dzieñ.
Amy Simon-Miller z NASA's Goddard Space Flight Center szacuje ¿e ¶rednica obiektu, który uderzy³ w Jowisza by³a rzêdu kilku boisk pi³karskich, a si³a eksplozji tysi±ce razy wiêksza ni¿ podczas Katastrofy Tunguskiej na Syberii (w 1908 r. na Syberii mia³ miejsce upadek planetoidy lub komety, która prawdopodobnie eksplodowa³a przed uderzeniem w Ziemiê).
Zdjêcie wykonano 23 lipca now± kamer± WFC3, która zosta³a w maju zainstalowana przez astronautów z promu kosmicznego. Kamera nie jest jeszcze w pe³ni skalibrowana, ale takie niespotykane wydarzenie nie pozostawi³o w±tpliwo¶ci co do decyzji o jej u¿yciu.
Podobne zderzenie z Jowiszem by³o obserwowane do tej pory tylko raz, gdy kometa Shoemaker Levy 9 skoñczy³a swój ¿ywot wpadaj±c w atmosferê planety w lipcu 1994 r. Wcze¶niej rozpad³a siê na kawa³ki, które zderzy³y siê z atmosfer± Jowisza w wielu miejscach.
astronomia.pl
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.pladminik.xlx.pl