Nowy szef NASA chce na Marsa, podb�j Ksi�yca odwo�any?

Start

Pogranicza

Diablo b�d� rozczarowany, je�li za mojego �ycia cz�owiek nie stanie na Marsie albo nie poleci jeszcze dalej - powiedzia� swoim pracownikom nowy szef NASA 62-letni gen. Charles Bolden

Bolden, by�y pilot promu kosmicznego i genera� piechoty morskiej, podkre�li�, �e Czerwona Planeta nie jest jego ostatecznym celem. - Dorasta�em, ogl�daj�c Bucka Rogersa [posta� z komiks�w i seriali science fiction] - m�wi�. - A Buck Rogers nie poprzesta� na Marsie.

Kilka lat temu �wczesny prezydent USA George W. Bush zapowiedzia�, �e do roku 2020 Ameryka wr�ci na Ksi�yc. To w tym kierunku, opr�cz uko�czenia do 2010 r. budowy Mi�dzynarodowej Stacji Kosmicznej, jest teraz zwr�cony g��wny wysi�ek NASA. Amerykanie konstruuj�, borykaj�c si� z problemami technicznymi i finansowymi, wi�kszego nast�pc� statku Apollo i rakiety no�nej Saturn. Kapsu�a, zwana Apollem na sterydach, ma zabiera� w kosmos - na stacj�, Ksi�yc, a potem Marsa - sze�ciu astronaut�w.

O podr�y na Czerwon� Planet� prezydent Bush m�wi� jednak og�lnikowo, przewiduj�c, �e dojdzie do niej dekad� lub dwie po powrocie na Srebrny Glob.

Wydaje si�, �e nowa administracja prezydenta Baracka Obamy my�li o zmianie priorytet�w.

Podczas niedawnych obchod�w 40. rocznicy l�dowania na Ksi�ycu prezydent USA nie zaj�kn�� si� nawet o powrocie w to samo miejsce. A astronauci, z kt�rymi si� spotyka�, namawiali do wi�kszej �mia�o�ci w podboju kosmosu. Buzz Aldrin, drugi po Armstrongu cz�owiek na Srebrnym Globie, powiedzia� wr�cz, �e Ksi�yc to �lepy zau�ek. - Wierzcie mi, wiem co� o tym - m�wi�.

Bolden za� w czasie uroczysto�ci rocznicowych m�wi� wi�cej o Marsie ni� Ksi�ycu. A w przem�wieniu do pracownik�w NASA podkre�la�, �e z powod�w finansowych i technologicznych Agencja nie jest w stanie skupi� si� jednocze�nie na Mi�dzynarodowej Stacji Kosmicznej, Ksi�ycu i Marsie. Ka�dy start niepewnych prom�w kosmicznych, kt�re wynosz� kolejne cz�ci stacji i dowo�� do niej za�og�, kosztuje ok. 1 mld dol. A ksi�ycowy projekt Constellation poch�on�� ju� prawie 7 mld dol. (po�owa 18-miliardowego rocznego bud�etu NASA jest wydawana na loty za�ogowe). - Tak si� dalej nie da - powiedzia� Bolden.

Prezydent Obama powo�a� niedawno specjaln� komisj�, kt�ra ma napisa� zalecenia dotycz�ce wojskowego, cywilnego, naukowego i komercyjnego podboju kosmosu. Przewodzi jej prezydencki doradca ds. bezpiecze�stwa emerytowany genera� piechoty morskiej James Jones.

Bolden przyzna�, �e chcia�by przekona� wszystkich, �eby skupi� si� na Marsie, a potem skierowa� w stron� dalszych cia� niebieskich.

Jednocze�nie nowy szef NASA jest zwolennikiem utrzymywania wartej 100 mld dol. Mi�dzynarodowej Stacji Kosmicznej poza jej "dat� przydatno�ci do spo�ycia", kt�ra wed�ug dotychczasowych za�o�e� przypada w 2016 r.

Wydaje si�, �e Bolden chce, by stacja by�a punktem przesiadkowym w drodze na Marsa i dalej. Je�li przekona do swoich pomys��w NASA, a przede wszystkim prezydenta Obam�, ponowny podb�j Ksi�yca zostanie odwo�any.

Gazeta Wyborcza

Quo Vadis NASA?

Ostatecznym celem lot�w za�ogowych powinien by� Mars. Ale przy obecnym bud�ecie NASA astronauci nigdzie nie b�d� mogli dolecie�, nawet na Ksi�yc. To werdykt ekspert�w powo�anych przez prezydenta Obam�

Komisja niezale�nych specjalist�w pod wodz� Normana Augustine'a (by�ego prezesa koncernu Lockhead Martin) zosta�a powo�ana w maju tego roku. Mia�a oceni�, na ile realne s� plany, kt�re dla NASA wytyczy� poprzedni prezydent w 2005 r.

Ambitny program Busha - okre�lany powszechnie mianem "Apollo na sterydach" - zak�ada�, �e NASA do 2010 r. wycofa z u�ycia promy kosmiczne, w 2016 r. zrezygnuje r�wnie� z mi�dzynarodowej stacji orbitalnej, a wszystkie si�y skupi na budowie nowej rakiety i statku, dzi�ki kt�rym Amerykanie w 2020 r. po wielu dekadach ponownie wyl�duj� na Srebrnym Globie.

Komisja Augustina nie zostawi�a suchej nitki na tej strategii. Jej wst�pny raport, kt�ry w�a�nie si� ukaza� w internecie, zaczyna si� od tego, �e �rodki, jakimi dzi� dysponuje NASA, s� dalece niewystarczaj�ce do realizacji jej cel�w. Je�li bud�et agencji - 18 mld dol. rocznie - nie zostanie zwi�kszony, to budowa rakiety ksi�ycowej mo�e si� �limaczy� a� do ko�ca trzeciej dekady tego wieku, a ksi�ycowy l�downik zostanie skonstruowany dopiero po 2030 r. Albo i nigdy.

Co wi�cej, po wycofaniu prom�w Amerykanie przez d�ugi czas nie b�d� mieli czym wysy�a� astronaut�w nawet na wok�ziemsk� orbit�, np. do swoich laboratori�w na stacji kosmicznej. Wed�ug ekspert�w nowy statek za�ogowy NASA b�dzie gotowy dopiero w 2017 r., a wi�c dwa lata p�niej ni� przewiduje to obecny harmonogram. W tym czasie USA b�d� skazane na wynajmowanie miejsc w rosyjskich Sojuzach. Tak d�ugiej przerwy lotach za�ogowych Ameryka nie do�wiadczy�a od pocz�tku ery kosmicznej.

Mars - najbardziej interesuj�cy

Co zatem radz� eksperci? Ich zdaniem trzeba zwi�kszy� bud�et NASA co najmniej o 3 mld dol. rocznie. Tylko wtedy jest realna szansa na znacz�c� eksploracj� dalszego kosmosu, a wi�c loty astronaut�w poza wok�ziemsk� orbit�. A najwa�niejszym z cel�w powinna by� Czerwona Planeta, kt�ra jest - jak podaje raport - "bezsprzecznie najbardziej interesuj�ca z naukowego punktu widzenia". "Je�li ludzie kiedykolwiek b�d� �y� na powierzchni innej planety, to prawdopodobnie w�a�nie na Marsie" - pisz� eksperci. Od razu dodaj� jednak, �e zdobycie planety jest w tej chwili nierealne. Brakuje zar�wno technologii, jak i pieni�dzy.

Wed�ug komisji Augustine'a na razie NASA powinno si� skupi� na innych celach, ale takich, kt�re jednak b�d� krok po kroku przybli�a�y j� do Marsa. Mo�e to by� lot na Ksi�yc - tak jak chcia� Bush - bo tam mo�emy si� nauczy�, jak bezpiecznie l�dowa� i przebywa� na powierzchni du�ego cia�a niebieskiego. Ale mo�liwe s� te� ca�kiem inne opcje.

Komisja zasugerowa�a, �e zamiast wraca� na Srebrny Glob, astronauci mogliby odwiedzi� inne miejsca Uk�adu S�onecznego, jeszcze nigdy niedotkni�te ludzk� stop�. Na przyk�ad wyl�dowa� na jakiej� bliskiej asteroidzie, a nawet polecie� na jeden z dw�ch marsja�skich ksi�yc�w, kt�re - z powodu s�abej grawitacji - s� du�o bardziej dost�pne ni� sam Mars. Z powierzchni Fobosa lub Dejmosa mo�na zdalnie kierowa� �azikami i robotami na powierzchni Czerwonej Planety. Taka opcja - jak zauwa�aj� eksperci - mia�aby walor �wie�o�ci, wzbudzi�aby entuzjazm i zainteresowanie opinii publicznej, kt�ra dzi� jest ju� przesycona i znudzona doniesieniami z kosmosu.

Kosmiczny biznes

Komisja Augustine'a uwa�a te�, �e USA nie powinno opuszcza� Mi�dzynarodowej Stacji Kosmicznej ju� w 2016 r., a wi�c zaledwie w pi�� lat po zako�czeniu jej budowy. Tym bardziej �e partnerzy USA w budowie stacji, czyli Rosja, Europa i Kanada, w og�le nie chc� o tym s�ysze�. Zdaniem ekspert�w stacja powinna dzia�a� co najmniej do 2020 r., bo jej laboratoria mog� si� dobrze przys�u�y� nauce, a sama stacja jest �wietnym poligonem wsp�pracy mi�dzynarodowej w kosmosie.

Komisja chcia�aby, �eby do tej wsp�pracy w��czy� si� r�wnie� biznes. Towary na stacj� orbitaln� mog�yby dostarcza� rakiety prywatnych przewo�nik�w. Ba, nawet astronauci powinni lata� na stacj� prywatnymi czarterami, kt�re zapewne by�yby ta�sze ni� statki NASA. Eksperci sugeruj�, �e prywatne firmy mog�yby szybciej i taniej zbudowa� statek za�ogowy, kt�ry za�ata dziur� po promach kosmicznych. Zw�aszcza kiedy dostan� rz�dowe kontrakty - podobnie jak raczkuj�ce firmy lotnicze w latach 20. zesz�ego wieku, kt�rym ameryka�ski rz�d pom�g� si� rozwin��, zlecaj�c przewo�enie poczty. Za� sama agencja NASA powinna ruszy� w nieznane - zaj�� si� eksploracj� dalekiego kosmosu.

Komisja Augustina nie spisywa�aby te� prom�w kosmicznych na straty. Jej zdaniem powinny one lata� co najmniej o rok d�u�ej, ni� chcia� Bush. Jedna z sugerowanych opcji przewiduje, �e nawet a� do 2015 r. Wed�ug innej promy p�jd� wprawdzie do kasacji, ale nowy statek do dalekiej eksploracji kosmosu dla NASA mia�by powsta� w�a�nie na bazie ich konstrukcji.

Je�li wi�c prezydent Obama p�jdzie za rad� swoich ekspert�w, to ameryka�ski program kosmiczny czeka prawdziwa rewolucja. Ale zar�wno prezydent, jak i Kongres mog� niech�tnie patrze� na zwi�kszenie bud�etu NASA. Ameryka zmaga si� w tej chwili z jednym z najwi�kszych kryzys�w w dziejach, dramatycznie ro�nie deficyt USA, Obama chce przeforsowa� kosztown� reform� ubezpiecze� zdrowotnych. Kosmos jest w tej chwili jego najmniejszym zmartwieniem.

Gazeta Wyborcza
Wyprawa na Marsa

Niedawno odkryto, �e panuj�ce na Marsie niewielkie ci��enie szybko wywar�oby zab�jczy wp�yw na zdrowie ludzi. Naukowcy pracuj� w�a�nie nad urz�dzeniami wytwarzaj�cymi sztuczn� grawitacj�.

Ludzie napotkaj� na Marsie fascynuj�ce zjawiska pogodowe - ogromne burze py�owe, kt�re potrafi� obj�� nawet p� planety. By�by to najwi�kszy problem dla ludzko�ci - py� jest tak drobny, �e przypomina dym z papierosa, ale dla naszych p�uc by�by ostry niczym papier �cierny. Marsja�ska atmosfera jest ponad 100 razy bardziej sucha od ziemskiej. Ci�nienie wynosi �rednio zaledwie 7 hPa, co powoduje konieczno�� ci�g�ego noszenia specjalnego skafandra ci�nieniowego.

Mars jest bardzo zimny - temperatura w dzie�, na r�wniku przekracza czasem 20�C, lecz szybko spada i ju� podczas zachodu S�o�ca wynosi oko�o -70�C, a w nocy jest jeszcze ni�sza. Najni�sza temperatura wyst�puje oczywi�cie na biegunach, gdzie podczas nocy polarnej spada do -130�C. Ludzkie kolonie musia�yby zatem wytwarza� ogromne ilo�ci ciep�a.Wed�ug naukowc�w najbardziej prawdopodobny model struktury wn�trza globu marsja�skiego wskazuje na istnienie ogromnego j�dra �elazo-niklowego o promieniu oko�o 1700 km, otoczonego grubym skalistym p�aszczem. Przykrywa go stosunkowo cienka, grubo�ci oko�o 30 km, skorupa, na kt�rej spoczywa warstwa regolitu i py�u bogatego w tlenki �elaza . To w�a�nie tlenki powoduj� czerwone zabarwienie planety.

Temperatura powierzchni planety zmienia si� od oko�o 170 do oko�o 300 kelwin�w. Ilo�� energii s�onecznej padaj�cej w jednostce czasu na jednostk� powierzchni Marsa stanowi zaledwie 40% ilo�ci energii docieraj�cej do powierzchni Ziemi. To m�g�by by� kolejny problem dla ludzkiej kolonii.

PAP

Wątki

Template provided by Designs by Darren Opracowanie Marketing w Internecie dla Pogranicza